Institusie van die Christelike Godsdiens (1559) - Boek 2 Hoofstuk 5 ‘n Weerlegging van die besware wat gewoonlik ter verdediging van oordeelsvryheid aangevoer word

In hierdie hoofstuk weerlê Calvyn die besware wat teen oordeelsvryheid aangevoer word. Hy bespreek die volgende besware: 1) dat sonde vermy kan word, 2) dat straf en loon hul betekenis verloor as die mens nie self kan kies nie, 3) dat alle mense dieselfde natuur sou hê indien hul nie ‘n keuse tussen goed en kwaad gehad het nie, 4) dat vermanings tevergeefs is as ‘n sondaar nie self daarop kan reageer nie en 5) dat die mens self alles kan volbring wat in die wet en die Skrif geëis word.

Institusie van die Christelike Godsdiens (1559) - Boek 2 Hoofstuk 4 Die wyse waarop God in die mense se hart werk

Satan heers in verworpe mense en verhard hul harte, maar dit is ook deel van God se werkswyse: Hy gebruik die Satan om sy raadsplan te volbring. Die werke van die duiwel openbaar God se geregtigheid asook die Satan en die mens se boosheid.

God buig die mens se wil om by sy voorsienigheid aan te pas. Wanneer die mens die goeie kies, is dit slegs uit God se genade.

Institusie van die Christelike Godsdiens (1559) - Boek 2 Hoofstuk 3 Uit die mens se bedorwe natuur kan niks anders as doemwaardigheid voortkom nie

Die mense moet totaal nuut gemaak word, want sy verstand en wil – sy hele vleeslike natuur – is só verdorwe dat hy onvermydelik sondig. Dit word slegs deur God se genade in toom gehou. Hý begin en volbring alle goeie werke in ons, Hý vernuwe ons en Hý gee ons volharding. Die mens is nie ‘n medewerker aan al hierdie dinge nie, maar ontvang alles uit onverdiende genade.

Institusie van die Christelike Godsdiens (1559) - Boek 2 Hoofstuk 2 Die mens is nou van oordeelsvryheid beroof en aan jammerlike slawerny uitgelewer

Sedert die sondeval is die mens onder die heerskappy van die sonde en is die mens se wil onbekwaam om enigiets goeds te doen. Is die mens dan van alle vryheid beroof? Die filosowe en sommige vroeë kerkvaders het nie so gemeen nie. Hul het die woord oordeelsvryheid gebruik: die vermoë om tussen goed en kwaad te kan kies. Maar die mens kan slegs sy ware self in die spieël van God se Skrif sien.

Institusie van die Christelike Godsdiens (1559) - Boek 1 Hoofstuk 18 God gebruik die werk van die goddeloses en Hy wend hulle gemoedere op so ‘n wyse tot uitvoering van Sy oordele aan dat Hy self van elke smet rein bly

In God se voorsienigheid is daar nie ‘n verskil tussen wat Hy wil en wat Hy toelaat nie. Daar is egter wel ‘n verskil tussen God se wil en God se gebooie. Maar wat mense en Satan ook al bedink en doen – hul kan niks anders doen as wat God se raad reeds besluit het nie; hul kan slegs God gehoorsaam wees. Die skrif toon duidelik dat God se wil enkel- en eenvoudig is en dat God nie die oorsaak van die sonde is nie.