Dit was deel van die Here Jesus se laaste boodskap aan sy dissipels, daar­die aand van verskrikking in die bover­trek, toe hulle die laaste Pasga saam gevier het. Hy praat van Homself as die ware wynstok: Israel word ook op verskeie plekke in die Bybel vergelyk met die wynstok — die wingerdplant. In hierdie teks word veral die wortel en stam van die wingerdplant bedoel.

Jesus identifiseer Homself as die eint­like wingerdstok. Die eintlike Bron van lewenskrag. Sy Vader is die Landbouer. Hy noem Hom bewus: My Vader, want Hy is immers eerste die wesenseie Vader van Jesus, voordat Hy ons Vader kan wees. Sy Vader is die Landbouer/Eienaar van die wingerdstok, 'n koninklike en adellike posisie. Dink aan Nabot.

Jesus se onderrig is 'n metafoor vir die kerk se verhouding tot Jesus en tot die Vader, maar dan ook vir die ver­houding van die lede onderling met mekaar. Daarvoor word die beeld nou in sy detail aangegryp. Die kerk is die dissipels van die Here. Hulle is die lote wat gestam is in die wingerdplant. En dan word die hele boerderypraktyk verduidelik.

Snoeiwerk word gedoen in 'n win­gerd:

• Die lote wat nie vrug dra nie, word afgesny.

• Die wat wel vrug dra word skoonge­snoei.

• Doel: Sodat die wingerdplant in sy geheel meer vrug en beter vrug kan dra.

So klank Jesus self die beeld oor na sy geestelike betekenis.

Die wingerdboupraktyk is soortge­lyk aan die tweesnydende werking van God se genadeverbond: En daarbinne tree God se Woord op soos 'n snoeiskêr wat reg sny en weg sny.

Dit is nie 'n ongewone manier om die Woord te vergelyk nie, want op ander plekke word byvoorbeeld gesê: die Woord is lewend en kragtig en sker­per as 'n tweesnydende swaard (Hebreërs 4), en elders is die evangeliewoord die swaard van die Gees (Efesiërs 6).

Wanneer Christus sy Woord tot ons rig, vind daar binne in ons snywerk plaas — Hy sê vir sy dissipels: dan is hulle reeds (katharoi) skoongesnoei…

Maar alle verbonde het twee kante: en dit verstaan ons te goed wanneer ons die doel, die welgevallige plan van die Vader/Landbouer met ons sien: Ons lote moet veel vrug dra. Ons moet iets welgevalligs vir die Vader bied net soos wat dit die doel van die wingerdplant is, naamlik om welgevallige vrug vir sy landheer te dra. En om dit te kan reg kry, rig Hy die appèl in die beeldtaal:

• Bly in MY (lote is gestam op die win­gerdstok).

• Soos Ek in julle (Die stam vloei deur sy verbindingsare en verbindings­weefsel in die lote in).

Daar is tog 'n logiese konsekwensie: die loot kan geen vrug dra vanuit homself as dit nie gestam is/ge-ent is in die wynstok en daarin gekoppel bly nie.

Geestelik oorgeklank sê Jesus: So kan julle ook nie iets welgevalligs vir die Vader beteken as julle nie aan My/in My gekoppel bly nie.

Dan beklemtoon Jesus hierdie grond­beginsel in vers 5. Hy herhaal die Ek-Is uitspraak van vers 1; en hiermee sluit Hy by verskillende ander Ek-Is uit-sprake aan soos in die Ou Testament toe die HERE sy betroubare verbonds­naam so bekendgemaak het:

EK IS WAT EK IS

Hier wil Hy die absolute betroubaar­heid openbaar dat Hy vir ons is soos die Wingerdstok is vir die lote. Solank Jesus en ons aan mekaar gekoppel bly, kan ons die doel bereik om welgeval­lige vrug te dra vir die Vader. Maar wat ons ook al sonder Hom probeer doen, lei tot niks goeds nie, wel veel kwaads. Kyk maar na:

• Die Fariseërs — verag en kruisig Hom

• Judas — verloën Hom

• Jode — vervolg Hom en sy kerk

• Dissipels — verlaat Hom

• Dwaalleraars — kerk vervals Met Hom is daar veel goeie vrug:

• Gehoorsame welgevalle

• Kerk-liggaam opbou

• Evangelie verkondig

• Nuwelinge kom tot bekering

• Opvoeding in die verbond

• Geloofsgroei en heiligmaking

• Vrug van die Gees

• Koningskap van God erken!

Jesus maak seker sy dissipels hoor dat sy verbond met hulle werk soos 'n tweesnydende swaard:

• Wie in My nie bly nie, het die een­heid met My ontkoppel.

• Wingerdwerkers haal die ontkop­pelde loot uit en gooi dit weg.

• En dit verdroog, werkers maak weg­gegooide droë lote bymekaar, gooi in die vuur en dit verbrand.

Maar daar is ook die troosbelofte:

Wanneer die lote gekoppel is en bly aan die wingerdstam, daarmee ver­enig bly, dan is daar organiese deurwerking van vloeistof en voedsel en drakrag. Dan onttrek die lote die kos­bare lewensonderhoudende voeding uit die stam om te kan vrug dra, en omdat die lote met die stam verenig bly, is die voeding onuitputlik beskik­baar.

So ook as ons met Christus verenig bly — ons vra net wat ons wil, sê Jesus. ­Hierdie uitdrukking moet ons natuur­lik binne sy konteks verstaan: Ons vra wat ons wil — beteken nie soos ons verdorwe wil verkeerde dinge wil nie, maar die konteks leer dat ons soos die wingerdloot sal wil: Lewensonderhou­dende krag en genade wat ons nodig het om vrug te dra. Wysheid (Jakobus 1) is soos in onuitputlike onkeerbare strome beskikbaar — meer as wat ons kan bevat.

Nou kan ons gaan toets of ons met Hom verenig is, want as ons met Hom verenig is, sal sy lewendmakende genade en krag immers in ons harte en gedagtes, ons gewetens werksaam wees. Want hy sê self hoe ons kan toets of Hy so in ons is, naamlik as sy woorde in ons bly. Kolossense 3:16:

Laat die woord van Christus ryklik in julle woon in alle wysheid. Leer en ver­maan mekaar met psalms en lofsange en geestelike liedere, en sing in julle hart met dankbaarheid tot eer van die Here.

Wat 'n GEHEIM! Wat 'n ontdekking! Sy woorde, sy voorskrifte, sy wense. Kyk na Paulus se metode as hy advies bedien (1 Korintiërs 7), 'n bevel van die Here!

Sê dit waarom baie so onnuttig voel, waarom so baie gelowiges stag­neer, waarom so baie kerke doodloop, waarom die gemeentes lidmate ver­loor, waarom die eredienste al swakker bygewoon word, afgeskaf word, gees verloor? Kyk hoe lyk dit in Europa? Kyk na ons eie kerklike statistiek! Die kerke dra nie die koninkrykver­breidende vrug van die evangelie nie. Hoekom nie? Waarom is die kerke besig om uit te droog? Is dit omdat hulle nie vinnig genoeg by die eise van die tyd aanpas nie.

Jesus gee die antwoord: Dit is omdat hulle die vereniging met Hom – die band van eenheid met Hom verbreek het. Hulle koester nie meer sy Woorde nie, maar ander woorde. Die kerk het iets anders geword as wat die Here Jesus daarmee beoog.

Kyk wat sê vers 8: Die doel van die kerk is immers nie om 'n oulike klub van eensgesinde mense te wees wat vra wat die mense wil hê nie. Nog minder kan die kerk die platform vir my eie tydelike persoonlike lewensideale (vgl. Saul) wees.

Hoe mooi ook al allerlei filantropiese verenigings is, of politici wat die kerk agter hulle bose planne inspan!

Die doel van die kerk is om die Vader van die Here Jesus te verheerlik. Die doel is om die Vader te verheerlik deur vrug te dra van die lewenskrag wat ons uit sy Seun verkry. Soos die vrug van die Gees, die onderhouding van die Wet, die goeie stryd van sy konink­ryk, die heiligmaking in ons liefdes­gehoorsaamheid…

Jou lewe is jou getuigskrif. Die vrug wat jy dra is die kenteken. As jy nie vrug dra nie, het jy geen kenteken nie, dan is dit omdat jy van Christus ont­koppel is. Maar as jy vrug dra, is dit omdat jy dit vanuit die lewenskrag van die Here Jesus put.

Dit is as jy dieselfde dinge bely as wat Hy gesê het. As jy die dinge doen en onderhou soos Hy dit ingestel het. Dan weet jy dat jy sy dissipel is.

Maar as jy dit nie doen nie, as jou woorde nie die woorde van Jesus is nie, as jou dade nie die doen van Jesus se opdragte is nie, dan is dit omdat jy nie meer op Hom ingeënt is nie.

Die wat sy woord vashou, is sy dis­sipels. Dis baie radikale woorde, want dit beteken dat die wat nie sy Woorde vashou en doen nie, nie sy dissipels is nie. Dan is jy dus ook nie sy kerk nie. Dan is jy dus ook nie sy sinode nie.

Moet dit tog nie verkeerd verstaan nie. Dis nie asof Hy nie wonderlike beloftes aan jou gemaak het, asof hy nie sy beloftes bedoel het nie. Dis nie asof die wat sy Woord nie vashou nie, nou uit die verbond is nie — maar hulle het sy verbond geskend, hulself afge­sny. Wie so maak is besig om die wraak van God op hulle te bestel soos die wingerdlote wat nie vrug gedra het nie.

Vir baie is hierdie vreemde woorde wat blykbaar nie behoort te pas by die liefdesevangelie nie.

Mense spring nogal vinnig op die tema van die liefde. Eenheid en liefde is mos die groot slagspreuke vandag. Liefde in die volkstaal is om mense gewoon toe te laat om te doen wat hulle wil.

Maar so staan dit nie in die Woord nie. Hier word liefde heeltemal anders gedefinieer.

Wat is egte liefde wat waarlik bly maak? Om jou lewe vir jou vriende te gee. Dit het Jesus vir ons gedoen omdat dit die wens van sy Vader was. Liefde is gehoorsaamheid. Gehoorsaamheid is liefde. En dit is die vrug wat ons moet dra.

Die kenteken van vriende van Jesus is dus as ons alles doen wat Hy ons beveel. Jesus ag ons binne hierdie ver­hewe staat — nie waarin ons waardig is nie, en beslis ook nie wat Hy vir ons is nie — maar wat Hy van ons maak. Hy maak ons tot vriende van Hom, terwyl Hy eintlik ons God en Saligmaker is, ons Heer en Meester. Ons Besitter en Eienaar. As ons alles doen wat Hy ons beveel, dra ons daarmee die ken­teken waardeur Hy ons verhef het tot vriende van Hom.

En Hy behandel ons dan nie meer soos diensknegte wat ons wesentlik in onsself is en bly nie, maar soos vriende wat Hy met groot geheimenisse toe­vertrou.

Kyk net watter enorme koninkryks­geheime het Hy met Abraham sy vriend gedeel. Kyk net watter enorme verantwoordelikhede en interne beraad het Hy aan Moses soos 'n vriend van aangesig tot aangesig toevertrou. Kyk net watter uiterste vergesigte in kennis en wysheid het Hy met Dawid soos die man van sy hart of Daniël die geliefde profeet gedeel.

Nou sê Hy maak Hy ons tot sy vriende deur die dinge wat Hy van sy Vader gehoor het aan ons bekend te maak. En die vriendskap kom dan daarin uit dat ons hierdie dinge wat Hy aan ons gesê en beveel het, sal vashou, sal doen, sal beveel.

As ons dit nou nie doen nie, as ons op kerkraad sy Woord nie soek nie, as ons in 'n samekoms nie bely wat Hy gesê en beveel het nie, kan ons dan nog getroos weet dat ons sy vriende is?

Hier is dit NEE. Wie sy Woord nie wil soek en doen nie, wil nie in sy vol­kome blydskap lewe nie, en wil nie in sy liefde wees nie. Sulkes kan ook nie sy vriende wees nie. Maar hulle is sy vyande, 'n vyandige kerkraad, 'n vyan­dige samekoms. Hulle bly nie in sy liefde nie, maar hulle vertrap sy liefde. Hulle het hulleself afgesny! Hulle kan ook nie sy ewigheidswerke waardeer en Hom bewonder nie, want hulle aan­vaar nie wat Hy ons van sy Vader af openbaar nie, maar wat hulle self uit­gedink het.

Hulle is nie uit die verbond nie, maar hulle bestel die wraak van die verbond oor hulself.

Dit is hulle wat veel kwaad doen. Dui­welswerke. Dit is hulle wat afgesny word, eenkant gegooi word, versamel word, en in die vuur gegooi en ver­brand word.

Laat ons dan luister wat ons Here Jesus in uiterste liefde vir ons sê:

Bly in my liefde, en dra in my veel vrug, want:
Hierin is my Vader verheerlik, dat julle veel vrug dra; en julle sal my dis­sipels wees.