Bron: Die Kerkblad, 1986. 2 bladsye.

Waaraan toets ons preke – die Woord of tyd?

Deur navorsing is vasgestel dat 'n mens ongeveer vir 20 minute intensief kan konsentreer as jy na 'n toespraak of preek luister. Daarna breek die konsentrasie af. Maar 'n twintig minute preek is vir baie nog te lank.

'n Preek van tien minute, uiters 'n kwartier sou die ideale wees.

Maar is dit reg? Moet preke, kort of lank, dan aan tyd gemeet word?

Waarom korter preke?🔗

Kom ons probeer vasstel waarom daar vandag roepstemme opgaan vir korter preke. Die gevolgtrekking waartoe ek gekom het, is bloot my eie en nie gebaseer op navorsing nie. Ek noem dit vir wat dit werd mag wees.

As eerste oorsaak moet ons by die predikant begin. Lang onsamehan­gende onlogiese swakvoorbereide nie-aktuele preke wek frustrasie by die hoorders. Ons kom immers om te hoor wat die Here vandag deur sy Woord vir ons wil sê. Sy Woord bly tog altyd nuut en is altyd op die man af. Hy praat nie in sirkels nie en Hy draai nooit rondom 'n punt sonder om by die punt uit te kom nie. As 'n predikant egter in tien minute kon sê wat hy in 'n halfuur probeer sê het en dit nog nie gesê het nie, dan is dit te begrype dat die hoorders sal aandring op korter preke. Is dit nie dalk 'n belangrike rede vir die roepstemme wat opgaan om korter te preek nie?

As tweede oorsaak moet ons as hoorders onsself nie probeer uitsluit nie. Ons moet ten spyte van die ge­jaagde tyd toegee dat gemaksug by ons ook sy tol geëis het en steeds meer eis. Ons het passiewe hoorders geword in plaas van aktiewe luiste­raars. Die bywoning van eredienste vereis intensiewe inspanning van beide predikant en lidmaat. Ons kom tog nie kerk toe om deur die predikant getrakteer te word nie, maar om met inspanning met God te verkeer en om met oorgawe te luister wat Hy vir ons wil sê. Is dit dan reg om vir die Here te sê: "Ek gee U net tien minute of 'n kwartier kans om te sê wat U wil sê?" Want dit is eintlik waarop ons sou aan­dring as ons vra vir korter preke. Laat ons liewer erns maak met wat die Prediker in hfst. 4:17 sê:

Gee ag op jou voet as jy na die huis van God gaan, want om nader te kom en te hoor is beter as dat dwase 'n slagoffer bring.

En Paulus dank die Here onophoudelik daarvoor dat die gemeente van Tessalonika die boodskap van God wat hulle gehoor het, nie net as die Woord van God ontvang het nie, maar dit ook as sodanig aangeneem het (1 Tessalonisense 2:13).

As ons met soveel verwagting en oorgawe intensief by die Woordver­kondiging betrokke sou raak, dan speel tyd daarin geen rol meer nie. Dan sal ook nie gevra word vir korter preke nie.

Wat sê die Skrif self?🔗

In die Bybel is daar geen uitsprake oor die lengte van preke nie. Die Here is mos, nie aan tyd gebonde nie, ook nie in wat Hy vir ons wil sê nie.

Dit wat Hy wel van predikante ver­wag, word vir ons ondubbelsinnig o.a. in Esegiël 33:7 gegee: "As jy 'n woord uit My mond hoor, moet jy hulle van My kant waarsku". Die Woord van God moet verkondig word. Die predikant moet dit doen deur eers self goed te luister wat die Here sê. Daarna moet hy dit duide­lik oordra. Dan kan wat die Here sê tog nie aan tydsduur beperk word nie – hetsy deur die predikant of deur die lidmate. 'n Predikant pro­beer dus nie om die uur vol te preek, of om dit wat hy namens die Here moet sê, kort te sny om sodoende die lidmate tevrede te stel nie.

Voorbeelde uit die Bybel🔗

In die Bybel kry ons voorbeelde van lang preke, maar ook van kort preke. Die Bergpredikasie, Matteus 5 tot 7, is 'n lang preek. En dit is nie eens te sê dat Jesus se bergrede woord vir woord neergeskryf is nie. In Handelinge 20:7 lees ons van 'n preek van Paulus wat tot middernag toe geduur het. Die brief aan die Hebreërs is in werklikheid ook 'n preek. Daarteenoor is daar in die Bybel ook kort preke opgeteken. Die talle gelykenisse van Jesus is voorbeelde van kort preke. 'n Tipiese voorbeeld van 'n baie kort preek vind ons in Lukas 4. Jesus het op die Sabbat uit die boekrol van Jesaja gelees. In vs. 21 lees ons: "Toe begin Hy hulle toespreek; 'Vandag is hierdie Skrifwoord wat julle nou net gehoor het, in julle ore vervul'". Dit is al wat van Jesus se preek vir ons opgeteken is. Maar dit is sekerlik nie al wat Hy op daardie dag uit Jesaja gepreek het nie. Ons lees verder dat almal hulle instemming met Hom betuig het en verwonderd was oor die aangename woorde uit sy mond.

Gevolgtrekking🔗

Die Bybel gee dus geen uitspraak oor kort of lang preke nie. Die Here verwag egter van ons dat ons sy Woord namens Hom moet verkondig. Dan mag preke nie aan tyds­duur gebonde wees nie, maar die volle waarheid moet verkondig word. As ons dit besef, sal predi­kante hulle preke nie aan 'n horlosie meet nie maar aan die Woord van God alleen, want hy praat namens die Here.

En lidmate sal nie roepstemme laat opgaan vir korter preke nie, want die boodskap wat aan hulle verkondig word, is nie mensewoorde wat aan tyd gemeet moet word nie, maar dit is die Woord van God wat hulle met dankbaarheid kon ont­vang en aanneem.

By die aanhoor van die Woord van God speel tyd geen rol nie.