Die woord “koop” in Hebreeus is presies dieselfde as vandag se woord vir “koop”. Die opdrag aan ons as kinders van God — om te gaan koop — klink nogal na iets avontuurlustigs! Nou is die vraag: Wat sal u gaan koop as u geld beskikbaar het?  Hier sit ons wyse Vader, die Here God, sy vinger op ons eie ingesteldheid. Ons dink nie aan onderwys-gee as koop nie! Jy moet die waarheid koop! Maar hoe koop mens waarheid? Jy moet ook wysheid, tug en kennis koop. Hoe koop ek dit? Die dinge wat ek moet gaan koop, is buitengewoon. Ja, die Here se opdrag is om dinge te koop wat nie op die pamflette in my posbus staan nie. Ja, ek moet gaan koop, maar ek moet ’n totaal ander inkopielys hê!

Onthou dit gaan in Spreuke oor onderwysing, afrigting, oefening. Dit leer my dus iets wat ek nie van nature doen nie! Dit gaan hier oor lesse in die aanwending van my energie (my geld) in die rigting wat nie vanself kom nie. Ek moet moeite gaan doen om waarheid te vind. Ek moet iets prysgee om dit te verkry. Ek moet dan juis nié die tipiese “lekker” dinge gaan koop, wat op die advertensieborde staan nie.

Wat Moet ek Koop?⤒🔗

Waarheid (emeth) beteken dit wat vas, waar en onveranderlik is; regdeur Spreuke dieselfde woord. Dit is wat gekoop moet word. Dit is God se waarheid. Dit is daardie dinge wat baie langer hou as die goed wat ons so graag koop! Dit hou ewig! Waar vind ek dit? Ek vind dit by die Vader self, in sy Heilige Skrif, vgl. 2 Tim 3:16. Timoteus is volkome toegerus met die een Boek en daarin is alles wat hy nodig het!

• Die waarheid word daarom verder verduidelik as “wysheid” (chokma). Dit is daardie daaglikse praktiese wysheid en lewenskuns voor die aangesig van die heilige God. Hoe om nie dom dinge te doen nie, my nie te laat lei deur sinlike begeertes nie, om my medemens met respek te behandel. Gebroke verhoudings te heel en te bewaar.

• Die woord “tug” (musar) is teregwysing, instruksie, om geleer te word. Dink jou in hoe dit vir ’n dwaas moet klink. Jy moet teregwysing gaan koop. Jy moet vra om vermaan te word. Ook die woord tug is regdeur Spreuke dieselfde woord.

•  Die laaste onderdeel van waarheid is “verstand”, om te verstaan; begrip; kennis; insig.  Waar is die dinge te vinde? Ja, ons het gesê hulle is in die Skrif. Maar, as dit in die Skrif is, waarom moet ek dit dan koop? Want die geloof vra ook van jou iets. Dit vra dat ons die Bybel oplettend bly lees. Ons moet soek, klop, vind.

Verder is die waarhede van die Skrif se eggo oral te vinde! Ja, gaan soek hulle, hulle is werklik oral! Spreuke teken juis die alledaagse lewe van die Christen. Dit leer jou van die alledaagse lewe waar jy tussen die mense is, in die winkels, by die werk, tussen vriende. Dit wys ons dat wysheid en waarheid se kosbare edelstene oral te vinde is, soos wat ’n stukkende pêrelstring op die sypaadjie lê. Jy moet met God se Woord, God se waarheid tussen die alledaagse en tussen die afval gaan soek en vind. 

Waaroor gaan dit dus werklik hier? Dit gaan oor God se eie stem, tussen ander stemme. Ja, geliefdes, God nooi my om by Hom te kom koop! Hy wandel in dié wêreld. Sy oë is op die regverdiges. God sê vandag opnuut vir my ek moet my fokus gedurig oefen en weer en weer instel. Ek moet stop en om my kyk. Ek moet myself telkens afvra — waarmee is ek besig? Waarmee is die mense om my besig?  Waaroor gaan die lewe werklik? Gaan die lewe oor die dinge wat mense so graag koop en aanhou koop en om hulle hang en aan hulle mure hang? Raak ek ook meegesleur in dié tipe koopgier? Gaan die lewe werklik oor dit wat ons op die TV sien?  Is dit nie juis waarom die wêreld vandag so oppervlakkig is nie? Wys dit nie vir ons die werklikheid van die sondeval nie! 

God het ons nie so gemaak nie, geliefdes!  Hy het ons gemaak na sy beeld. Om na sy beeld gemaak te wees is om waarheid, geregtigheid en heiligheid te ken. Dit is wat die mens anders gemaak het as die diere en die insekte. Maar die mens het nou soos ’n dier geword .... erger! Hy soek sy eie bevrediging. Soos Prediker sê: God het die mens goed gemaak, maar hy hou hom besig met allerlei slimmighede (Pred 7:29). 

Wat is dit wat ek moet koop? Hoe som ek die waarheid op? Dit is niemand anders as Christus wat ek moet “koop” nie. Hy maak tog self baie duidelik bekend dat Hy die Weg, die Waarheid en die Lewe is. Hy nooi my om te kom en sy juk op te neem. Hy sê vir die ryk (!) jongman: “Koop My”. Verkoop alles en koop My! Maar juis Hy is die Een wat die wêreld maklik verbygaan (Jes 53). Juis daar waar mense nie vanself soek nie, daar is God te vinde as die grootste skat. 

Wat bedoel dit dat ons Christus en waarheid moet “koop”? Ons kan tog nooit genoeg hê om Hom te koop nie?! Hoe koop mens in elk geval abstrakte dinge?  Jy moet goed verstaan. Christus het jou reeds gekoop. Jy is reeds Syne. In Hom is jy skatryk. Jy is die Koningsseun. Jy kan met Hom in jou hart, met sy Heilige Gees in jou onderskei. Jy het die salwing van die Heilige Gees deur die geloof. Die Heilige Gees brand in my om my die ware kosbaarhede te gaan wys! Hy lei my na Christus. Hy leer my wat Christus reeds geleer het. Onthou, ons is reeds koningskinders van God.

Spreuke is die advies van Koning Salomo aan sy seun. Dié seun het geen gebrek aan geld nie. Gaan lees maar oor Salomo se rykdomme! Ons het die Heilige Gees. Dit gaan dus nie daaroor dat ons Christus in eie krag moet koop nie. Dit gaan oor die oefening van die geloof wat Hy aan ons gegee het. Dit gaan oor wat mens elke dag opnuut moet soek, meer as enigiets anders. Die Heilige Gees moet sy kinders weer en weer nooi om te koop. Ons bestaan nie sommer net as kinders van God nie, net so min as wat mens net elke dag afgeronde mens is nie. Nee jy moet elke dag weer skeer, aantrek, eet, koop, werk. So is jou Christenskap ook iets wat aan die gang bly.  Die spens is vol. Ons beursies is gelaai, maar ons moet tog steeds reg bly koop.  Ons het al God se beloftes en ons weet dat niemand ons uit God se hande kan ruk nie. En tog, ons prioriteite moet ook by Christus bly. Elke dag kom die smouse na my met allerlei aanbiedinge. Elke dag moet ek reg koop! Wat beteken dit prakties? Soos Spreuke sê, kan dit beteken dat ek werklik wys koop en dat ek geestelik ook koop: 

• Koop goeie geestelike boeke — kommentare op die Bybel; gereformeerde skrywers.

• Woon die eredienste by — daar kom die waarheid na jou!

• Bid en deursoek die Skrifte.

• Skei jou af van valse inligting wat van oral na jou kom!

• Soek en belê in Christenvriende

• Bestee tyd as gesin om sin te praat, om te leer van mekaar uit die Woord.  Die ryk jongman het gemeen hy hou al die gebooie, maar hy kon Christus nie kies bo sy geld en eiendomme nie. Hy was baie arm! Petrus-hulle het daarenteen Christus gekoop!  Hulle het Hom gevind.

Koop met Jou Ore←⤒🔗

Ons vers lyk miskien of hy sommer so ’n versie tussen ander verse is, maar dit is nie so nie! Hy pas presies tussen die verse oor pa en ma se gesprek met hulle kind in. Kyk mooi na verse 22-25. Dit gaan daar oor pa en ma. Dit gaan oor my ouers wat my leer om reg te koop! Wat is dus my “geld” waarmee ek prakties koop? Ons weet geloof is my geld, maar waar kom dit vandaan? Die vers (22) voor ons teksvers wys ons presies waar ons ons geld kry. Ons kry dit by pa en ma deur te “luister”. Ons kry dit by ma as ons haar lering respekteer al is sy oud. Die Here het dit so gemaak dat ek die waarheid kry presies op dieselfde plek waar ek my sakgeld ook kry, by pa en ma. So leer die vyfde gebod: Eer jou vader en moeder. Ja kinders, God maak pa en ma jou heel eerste “geestelike bank” wat God jou gee.

God werk altyd met orde. Hy wil dat kinders by hulle ouers leer. Dieselfde mense wat my verwek, moet my daagliks opwek met hulle onderrig. Waarheid is nie iets wat ek sommer by enige iemand vind nie. Ek vind dit by mense wat met God ’n pad stap, verbondsmense. 

Mense wat my verwek het, is die mense wat my steeds geestelik bly verwek. Selfs as dit soms moeilik gaan. Kyk maar waar die gesprek tussen kinders en ouers opgedroog het, hoeveel seer en ellende daar is. Ja, dit is vir kinders moeilik om te luister vir hulle ouers en onderwysers, veral as jy tiener is. Kinders ken hulle ouers en leermeesters tog so goed. Hulle het so baie foute. Die tiener het in hom- en haarself soveel ideale en hulle sien so baie ander moontlikhede. Onthou maar ons vers se konteks. Die Here gee dit so!

Ouers en leermeesters gee gehoorsame leerlinge ware koopkrag. So wil God dit hê! Ja, ouers en onderwysers, dit is moeilik om met hulle te praat, veral met tieners. Jy voel jy gee jou lewe vir hulle. Jy voel hulle daag jou uit. Hulle waardeer jou nie. Onthou God se Woord.  Jy is hulle bank! Jy het ’n dure taak! Jy kan daarvan nie wegvlug nie! Let mooi op! Luister! Ek en u; kinders, ou mense, alle mense, is gemaak om met hulle ore te koop. God het ons so gemaak om deur gehoor te leer en wys te word. Dit kom egter nie vanself nie. Ek moet uitgaan en ek moet doelbewus gaan koop!!  Ek moet luister na ander mense se wysheid. Ek moet nie dink ek het dit sommer net nie. Ek moet dit koop as iemand my teregwys. As iemand met my raas, moet ek mooi dink daaroor. Ek moet God deur hulle probeer hoor.

Spreuke 17:3 sê ons dink altyd ons is reg, maar die Here kyk dieper. Spreuke leer ons dié beginsel baie duidelik. Wysheid sit nie in die mens nie. Dit sit buitekant sy ore. Dit kom van God. Ons leer deur te lees, deur te luister, selfs deur vermaan en gestraf te word. 

• Spreuke 29:15 — Roede en bestraffing gee wysheid, maar die kind aan homself oorgelaat is op afdraande pad … skande is waar hy gaan eindig.

• As jy jou kind nie gaan leer en vorm nie, gaan iemand anders dit doen. Sy ore staan oop soos die motorhuis sonder deure. Die informasie vloei in elk geval daarin. Kyk wat gebeur met jou as jy met driftige mense omgaan. Jy word self driftig. As jy verkeerde vriende het. Jy word soos hulle.

• Daarom sit ek my kind in 'n skool waar die goeie saad om hom neersif! Sit jou kind by die Bybel neer. Sit jou TV af en jou leeslig aan!

• Spreuke 13:24 — Moenie bang wees om fisies te straf en streng te wees as die tydreg is nie. Hy wat die lat wegsteek, haat sy seun.

• As wysheid self die lewe is (8:35, 36), is dit die moeite werd om ook deur pyn dit te verkry. Jy sal sy siel van die hel vrymaak (23:14; 19:18). Dit vat soms meer as woorde om die woorde te laat insink (22:15). Jy dink nie aan klasgee as luister nie, nè! Maar so is dit. Goeie leermeesters is goeie leerlinge! Nooit te slim, nooit te gerus, nooit te ervare om my ore te spits nie! Jesaja roep ons om te luister en te lewe. 

←⤒🔗

Kry Vreugde op die Koop toe←⤒🔗

Die sleutelwoord in vers 24-25 is juig en vreugde.  Dié juig en vreugde kom op twee maniere. Wanneer die kind verwek is en wanneer die kind geestelik verwek is. Wanneer die kind die lewe ontvang en wanneer die kind die onderwysing van die ouers ontvang. Daar is niks so belonend vir Godvresende ouers as om te sien dat hulle kinders in God se weë wandel nie. So weet hulle het die kinders deel van hulle geword. Nie net geneties nie, maar ook geestelik. 

Geloof in God bring vreugde! Gehoorsaamheid aan Christus bring blydskap. Spreuke vra daarom jou hart net in die volgende vers 23:26. God sê daar is vreugde in die hemele as een sondaar hom bekeer. As mens iets gekoop het, het jy dit in besit. Dit verander werklik ook jou lewe. Die boom word geken aan sy vrugte. Jy wandel werklik met Christus. Dit is geen starre klomp kennis nie. Jy vind dat daar ander weë is as jou eie kragte en planne. God maak deure vir jou oop. Jy vind ewige vergifnis in Christus.

Verkoop dit Nie←⤒🔗

Die Here wys ons dat die muntstuk ook ’n ander kant het. Ons kosbare waarheid wek ander se belangstelling. Daar is kragte en magte wat dit by ons wil wegneem.

• Daar is die magte van die Satan. Hy sal jou wil vertel die Bybel is nie die waarheid en Christus is nie die enigste Verlosser en die kerk is nie so belangrik nie. 

• Daar is jaloerse mense wat jou graag sal wil sien val.

• Daar is jou eie ongeloof en sondige begeertes. 

Onthou jy is duur gekoop
Onthou jy het die Heilige Gees
Onthou jou beurs is vol
Onthou Christus is met jou
Onthou niemand kan jou uit sy arms ruk nie … jy hoef nie te verkoop nie! Koop en verkoop nie!