Die Alpha-kursus het die laaste jare al hoe meer bekendheid gekry as ’n evangelisasiekursus wat in allerlei kerke, selfs in gereformeerde kerke, gebruik word. Ds JB Wilmink, evangelisasiepredikant vir die Vrygemaak-gereformeerde Kerke in die Belgiese stad Gent, het bedenkinge daaroor. In hierdie artikel lig hy sy besware teen die Alpha-kursus toe.

Die Alpha-kursus geniet ’n toenemende gewildheid. Kollega-predikante vertel my dat hulle self onseker is oor die kursus, maar dat gemeentelede “baie entoesiasties” is oor Alpha. Daar was reeds baie diskussies oor die inhoud van die Alpha-kursus. Kritiek is byvoorbeeld uitgespreek oor die charismatiese manier waarop die werk van die Heilige Gees behandel word. Nogtans glo baie mense dat die kursus met ’n paar aanpassings gebruik kan word in gereformeerde evangelisasiewerk.

Ek meen egter dat daar meer gesê moet word. Ek het tot die oortuiging gekom dat die Alpha-kursus na sy inhoud en metode die evangelie anders bring as wat gereformeerdes altyd gedoen het. My kritiek kan in twee vrae saamgevat word:

1. Doen die Alpha-kursus regtig evangelisasie?

2. Ontvang Rooms-Katolieke mense in hierdie kursus die evangelie?

Evangeliseer?⤒🔗

Die boekie wat die Alpha-kursus bekendheid gegee het – ‘Questions of Life’ van Nicky Gumbel – word ’n “kennismaking met die Christelike geloof” genoem. Snaaks genoeg kan 12 van die 15 hoofstukke – 80% dus – gelees word vanuit die veronderstelling dat elke deelnemer ’n gelowige Christen is.

Les 3 eindig alreeds met ’n gebed “wat u kan bid as ’n manier om die Christelike lewe te begin”. Ek wonder of alle deelnemers in daardie stadium reeds kan besef wat hulle doen as hulle hierdie gebed bid. Die daaropvolgende lesse is blykbaar gerig op mense wat reeds glo. Maar watter waarde het daardie lesse vir mense wat nog nie Christene is nie? Moet sondaars nie eers oortuig word dat hulle Christus nodig het nie? ’n Mens mis in hierdie boek die erns van die evangelie. Wat is die rede?

Watter Beeld van God?←⤒🔗

Dit is baie belangrik dat ons as Christene die grootheid en die krag van God sal raaksien. In die boek Handelinge – dié sendingboek in die Bybel – word God se majesteit en glorie gedurig geloof (2:22-24, 10:42, 14:15). Hy is die Almagtige God wat alle mense orals oproep tot bekering (17:30). Maar in die Alpha-kursus is die heiligheid van God nie belangrik nie. Die mens se posisie voor God word met die lieflike beeld van ’n persoonlike verhouding geteken.

Amper nêrens kry ’n mens ’n ongemaklike gevoel deur ’n verwysing na oordeel of ewige dood nie. Dit word kortliks genoem, maar dan gaan dit vinnig oor na ’n ander onderwerp. Ek het al hoe meer die vraag voel opkom: Waar is die groot en heilige God? Waar is die enorme kloof tussen Hom en my, sondaar, soos wat Jesaja 6 dit byvoorbeeld vir ons teken?

Hoe Presenteer ʼn Mens die Evangelie?←⤒🔗

Dit is waar: Alpha noem baie Bybeltekste. Tog kan ’n mens die vraag stel of dit die mense na Christus lei. Die deelnemers word met hulself gekonfronteer maar nie met God nie. Daar word gesê: “Ons het ’n verdwaalde, verwarde en donker wêreld gemaak, met skuld, verslawing, angs en die vooruitsig van die dood”. Dit is alles waar, maar die vraag is tog: Is dit ’n goeie vertrekpunt? As Paulus op die Areopagus praat, begin hy sy toespraak met “die God wat die wêreld gemaak het en alles wat daarin is”. Hy begin dus by die feit dat mens deur sy bygeloof en afgodery die majesteit en heerlikheid van God beledig. Hy begin nie by die mense se behoeftes en probleme nie.

Dit bring my by die grootste probleem van die Alpha-kursus: Nêrens word daar ’n klinkklare oproep tot bekering gedoen nie. Hoekom nie? Omdat daar nie ’n basis gelê word wat die noodsaak van bekering aantoon nie. Daardie Bybelse ABC is afwesig.

Daar word sekerlik feite gepresenteer, maar – tot my stomme verbasing – sonder dat die aansporing volg om te glo. In Vlaandere kom ek agter dat baie mense daardie feite nog tot ’n mate ken. Maar het daardie feite die mense tot nadenke gebring? Moet daar nie ook gewys word op die twee weë van geloof en ongeloof nie (sien Psalm 1 en Johannes 3:36)?

Ek moet toegee: die historiese bewyse van die lewe en sterwe en die opstanding van Jesus Christus, sy aanspraak dat Hy God is en dat Hy die vervulling is van die Ou Testament, word duidelik weergegee. Maar as dit kom by die toepassing van daardie feite, is daar ’n ernstige leemte. Dit maak nêrens seer nie! Deelnemers word nie aangespoor om in die spieël van die wet van God te kyk nie. Daar word slegs vertel dat CS Lewis dit wel gedoen het…

Daar is geen verwysing na die heilige toorn van God oor die goddeloosheid van die mens nie (Romeine 1:18). Daar is geen aansporing om die komende toorn te ontvlug nie. Daar is geen aanwysing dat ons in groot gevaar verkeer as ons nie glo in die Here Jesus Christus nie (Johannes 3:26, 2 Tessalonisense 1:8vv).

Die ernstigste probleem wat ons het, is volgens Nicky Gumbel dat daar ’n kloof tussen ons en God is. Maar iemand wat die evangelie of die boek Handelinge of Paulus se brief aan die Romeine ken, mis die verwysing na die krag van die wet van God (Romeine 3:10-18). ’n Mens mis ’n verwysing na die “geregtigheid en selfbeheersing en die toekomstige oordeel” uit die gesprek van Paulus met Felix en Drusilla (Handelinge 24:25). Dit is alles so maklik. Die boodskap is so aangenaam matig…

Wat sou die rede wees? Sou die rede miskien wees dat die kern van die sonde – ons trots – nie ontmasker word nie?                                       

Dit lyk vir my dat die deelnemers ’n oplossing aangebied word vir ’n probleem waarmee hulle self worstel, eerder as dat hulle geleer word om te ontdek wat hulle probleem is in die oë van God . Die deelnemers ontvang ’n klomp inligting en dan word hulle genooi om ’n soort van sondaarsgebed te bid. Daarmee is – na drie lesse – die drama van die bekering voltrek.

Ek wonder regtig wat die gevolg gaan wees van so ’n lekker ‘pizza-fun-start’ met die Alpha-kursus. Sal die gevolg nie wees dat na ’n kort rukkie die onsekerheid hewig toeslaan nie? ’n Mens hoop dat begeleiers wat die Alpha-kursus in ’n gereformeerde kerk gebruik, daarop sal toesien dat daar meer diepte in die kursus ingebring word. Maar as mense wat die kursus pas voltooi het op hulle beurt al weer as nuwe groepleiers kan optree – dit is die metode – dan word die tekort aan werklike pastorale sorg slegs vermenigvuldig. En laat ek dit nog ’n keer duidelik stel: Die kerk wat jy saai, sal jy oes.

Baie Aanhalings, Baie Verwarring←⤒🔗

In ag genome die gebrek aan diepte in die aanbieding van die evangelie en die vinnige bekeringsproses, is dit nie vreemd dat die kursus ook by Rooms-Katolieke mense populêr is nie.

Die kursus skep ’n ietwat postmoderne indruk as gevolg van die willekeur waarmee allerlei aanhalings van allerlei kante bymekaar gebring word. Die reformatore is opvallend afwesig, maar verder is daar ’n uiteenlopende geselskap van die puritein Thomas Goodwin en die regsinnige JC Ryle tot die Pous, moeder Teresa en die tweede Vatikaanse Konsilie.

Drie Aanhalings:←↰⤒🔗

• “In sekere opsig maak dit nie baie saak van watter kerkgenootskap ’n mens deel vorm nie – Rooms-katoliek of Protestants…”

• “Die katolieke kerk is slegs ’n ander denominasie van die Christelike geloof…”

• “ʼn Mens kan orals in die wêreld regkom en in elke kerk sal jy broeders en susters aantref…”

Omdat die kursus ontstaan het in ’n charismatiese Anglikaanse gemeente – Holy Trinity Church, Brompton, Londen (HTB) – is dit nie verbasend dat verteenwoordigers van hierdie beweging aangehaal word nie: Jackie Pullinger, Carl Tuttle en John Wimber. Maar dat selfs vrysinniges soos Paul Tillich en Jurgen Moltmann aangehaal word, is uiters merkwaardig.

As ek dink aan die vrae en verwarring wat ek raakloop in die harte van nog-nie-Christene en jong Christene, is dit vir my baie jammer dat die Alpha-kursus so min onderskeidingsvermoë toon in die aanhaal en aanbeveel van bronne. ’n Persoonlike besoek aan die HTB Boekwinkel het dit ongelukkig bevestig.

Alfa Romeo: van Alpha na Rome?←⤒🔗

Ek het in my besit ’n paar kassette van ’n konferensie wat gehou is om Alpha bekend te stel in die Rooms-Katolieke gemeenskap. Ook by ’n Nederlandse konferensie (in Houten) het dit my opgeval hoe baie Rooms-Katolieke deelnemers daar was. En in Engeland is daar nou ’n eie Katolieke Alpha Buro. Hoekom? Omdat katolieke kerkleiers agterkom dat Alpha vir hulle ook ‘werk’. Rooms-Katolieke biskoppe beveel die Alpha-kursus by hulle volgelinge aan as ’n “kragtige evangelisasie-instrument”.

Om eerlik te wees verbaas Rome se waardering vir die Alpha-kursus my nie. Nêrens in die kursusboekie lees ’n mens uitdrukkings soos ‘regverdiging deur geloof alleen’ of ander uitdrukkings wat Rooms-Katolieke gelowiges kan aanstoot gee nie. Die liefdevolle God van die Alpha-kursus vind by almal waardering. Daar is niks in die kursus wat mense wat ’n ander evangelie verkondig as die apostels, kan aanstoot gee nie. Dit is derhalwe nie verbasend nie dat die RK biskop Griffiths die volgende evaluering van die Alpha-kursus gegee het: “Dit is nie ’n volledige uitleg van die Katolieke geloof nie. Maar aan die ander kant kan geen inleidende kursus dit bied nie. Tegelyk sê ek: ’n mens vind in hierdie kursus niks wat in stryd is met die Katolieke geloof nie.”

Let veral op hierdie laaste sinnetjie: In die Alpha-kursus vind ’n mens niks wat in stryd is met die Katolieke geloof nie! Hoe is dit moontlik dat outoriteite soos prof C Graafland en JI Packer die Alpha-kursus sonder enige reserwe aanbeveel?

Mense dink dat Rome se bereidwilligheid om die Alpha-kursus te gebruik ’n teken is dat Rome besig is om te verander. Maar as ’n mens in ’n katolieke gemeenskap die Alpha-kursus doen, kry jy nog ’n paar ekstras by. Byvoorbeeld video’s en bande met o.a. lesings oor die onderwerp: “Hoekom moet ek na die mis gaan?” Die gevaar is groot dat die persoonlike band met Christus wat deelnemers deur die Alpha-kursus ervaar, vinnig uitgedoof word in ’n Rooms-Katolieke omgewing. Die Katolieke Alpha Buro het gesê dat Alpha se nadruk op ’n persoonlike reaksie op die verkondiging van die evangelie ’n swak punt is, maar dat dit nie so erg is nie aangesien dit deur opvolgkursusse reggestel kan word! ’n Mens wil vra watter hoop daar is vir Alpha-baba’s as hulle deur Rome verder opgevoed word?

Konklusie: Die Alpha-kursus ‘werk’. Dit bring nuwe mense by die kerk. Maar dit bring ook verwarring in die kerk. Daarom moet ons ongelukkig sê dat hierdie kursus nie ’n geskikte middel is om mense vir die evangelie te wen nie. Ons moet werk aan ’n alternatief. Want as ons Christus wil volg, moet ons in die eerste plek getrou wees aan die evangelie.

Naskrif←⤒🔗

Die vraag ‘Hoe kan ons in ʼn veranderende wêreld die onveranderlike evangelie van Jesus Christus anders kommunikeer?’ het ek in hierdie artikel nie behandel nie. Dit beteken egter nie dat daar nie alternatiewe is nie!

In Londen het ek ʼn kort kursus van Rico Tice oor die Markus-evangelie raakgeloop: ‘Christianity eXplored’. Hierdie kursus is baie meer bruikbaar, veral omdat die basisgedagte is: ‘Laat die evangelie self die evangelie oordra’ en ook omdat dit helder klink dat die evangelie genade vir sondaars verkondig.

As iemand meer wil weet van hierdie kursus: Gaan na die webwerf www.allsouls.org en kyk by ‘christianity eXplored’.

In ons evangelisasiewerk in Gent het ons ons ABC-kursus daarop gebaseer. Ons kursus word nog gereeld vernuwe en bygewerk. ʼn Nederlandse uitgewer oorweeg dit tans om ʼn Nederlandse vertaling van die hele konsep uit te gee. As jy graag op hoogte wil bly van ontwikkelings, stuur ʼn e-pos na: j.wilmink@pi.be